Wstawienie roślin doniczkowych do domu to dobry pomysł z wielu względów – nie tylko produkują one tlen czy pochłaniają szkodliwe substancje z powietrza, ale też dodają wnętrzu przytulności i są oryginalnym elementem wystroju wnętrz. Choć przeważnie kwiaty domowe stawia się w sypialniach, salonach i kuchniach, rośliny te można wstawić właściwie do każdego pomieszczenia z oknem, czyli dopływem światła słonecznego. Kwitnące wiosną lub latem kwiaty doniczkowe potrafią nadać każdej przestrzeni bajkowego klimatu. Dlatego też przygotowaliśmy to zestawienie kwiatów doniczkowych, które warto mieć w domu. Jak dobrać rośliny do domu? Szukając roślin do kuchni i łazienek, powinniśmy stawiać przede wszystkim na gatunki lubiące dużą wilgotność w powietrzu i wysokie temperatury. Musimy też zadbać, aby miejsca te były dobrze wentylowane – bez tego w panujących tam warunkach na roślinach mogą rozwijać się pleśnie i szkodniki. Rośliny doniczkowe są też ważnym dodatkiem do sypialni – ułatwiają bowiem zasypianie nawilżając powietrze, a niektóre gatunki są w stanie neutralizować mogące tam zalegać zanieczyszczenia powietrza. Trzeba jednak pamiętać, żeby nie przesadzić – zbyt wiele wilgotności w powietrzu również będzie przeszkadzać w zasypianiu. Wybierając rośliny do sypialni, lepiej jest ograniczyć się do zielonych i nie wstawiać tych kwitnących. Powody są dwa – po pierwsze nagromadzenie kolorów i zapachów kwitnących kwiatów tworzy zbyt wiele bodźców, które nie sprzyjają odpoczynkowi; po drugie zaś, kwiaty roślin doniczkowych mogą uczulać, zwłaszcza przy długim przebywaniu w ich towarzystwie. Natomiast w salonach od kilku lat panuje trend aranżowania tzw. dżungli, czyli łączenia roślin o wielu rozmiarach, kolorach i kształtach. Tego typu aranżacje pozwalają poczuć namiastkę lasu nawet w samym sercu miasta. Dzięki temu, że salony są zwykle największymi pokojami, można do nich wstawić wiele nawet bardzo bujnych i szeroko rozrastających się kwiatów doniczkowych. Propozycje domowych kwiatów doniczkowych Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze kwiaty doniczkowe do domu z podziałem na trzy grupy – światłolubne, cieniolubne i duże. Domowe rośliny doniczkowe światłolubne Zdecydowanie najliczniejsza grupa roślin domowych. Trzeba jednak pamiętać, że mimo nazwy, roślin tych nie należy stawiać w bezpośrednim słońcu – stanowisko powinno być jasne i ciepłe, ale z lekko rozproszonym światłem. Dzięki temu nie narażamy ich na poparzenie liści. Oto pięć najczęściej wybieranych roślin z tej grupy: 1. Wężownica (Sansevieria) Znana też jako języki/szable teściowej. Swoją popularność roślina ta zawdzięcza właściwościom oczyszczającym powietrze – bardzo dobrze pochłania drobinki smogu i toksyny utleniające się z impregnatów, farb i klejów. Najpopularniejszym gatunkiem wężownic jest sansewieria gwinejska (Sansevieria trifasciata), wytwarzająca rosnące pionowo liście o sztywnych, płaskich i ostro zakończonych blaszkach. Innym popularnym gatunkiem wężownicy jest sansewieria cylindryczna (Sansevieria cylindrica), której gładkie, walcowate liście dają się zaplatać w efektownie prezentujące się warkocze. Sansewierie są dość tolerancyjne pod względem wymagań oświetleniowych i mogą rosnąć dość dobrze także w półcieniu. 2. Oplątwy (Tillandsie) Wywodzące się z tropików epifity rosnące na korze i gałęziach drzew. Jako kwiaty do domu są zwykle uprawiane bez ziemi – przytwierdza się je do kory z mchem. Oplątwy w większości wykształcają szaro-zielone, pierzaste i długie liście, spomiędzy których wyrastają kwiaty o intensywnych barwach. Częstymi „rezydentami” w domach są: oplątwa omszona (Tillandsia tectorum) – pokryta charakterystycznym, srebrzystym puszkiem; oplątwa modra (Tillandsia cyanea) – o pięknych, różowo-purpurowych kwiatach; oplątwa Alberta (Tillandsia albertiana) – kwitnąca na czerwono. 3. Maranta (Maranta) Te bliskie krewniaczki kalatei bardzo ładnie się wybarwiają przy ciepłym, ale łagodnym słońcu – choć lubią słońce, ich stanowiska powinny znajdować się raczej w półcieniu, aby docierające do nich światło było już mocno rozproszone. Do popularnych gatunków roślin domowych z tej rodziny zaliczana jest przede wszystkim maranta dwubarwna (Maranta bicolor) i maranta białounerwiona (Marantha leuconeura). Ta pierwsza to kwiat doniczkowy wykształcający matowe, szerokie liście z ciemno- i jasnozielonymi plamami. Druga zaś jest rozłożystą rośliną o trochę bardziej wydłużonych liściach z białym kutnerem i kontrastowymi żyłkami. O wiele częściej widuje się jednak jej odmiany o fioletowo-czerwonym unerwieniu, np. „Erythrophylla” lub „Fascinator”. 4. Litopsy (Lithops) Czyli tak zwane żywe kamienie lub kamienie szczęścia. Te wywodzące się z Afryki (głównie południowej) sukulenty na pierwszy rzut oka rzeczywiście wyglądają jak kolorowe kamienie. Jest to efekt wykształconego przez nie mechanizmu obronnego, pozwalającego im ukrywać się przed roślinożercami. Nie wytwarzają one łodyg, a ich liście są bardzo grube, walcowate i niezwykle barwne. Od czasu do czasu spomiędzy tychże liści wysuwają się pierzaste, kolorowe kwiaty. Ułożone na płaskiej donicy litopsy stanowią świetny element dekoracyjny, a przy tym są bardzo proste w uprawie. Nadają się więc idealnie np. jako pierwsze kwiaty domowe dla młodych ludzi. 5. Starzec Rowleya (Senecio rowleyanus) Sukulent wytwarzający wiotkie, długie pędy i małe, okrągłe listki. Te kuliste liście służą mu do gromadzenia wody, pozwalając jednocześnie ograniczyć powierzchnię wystawioną na suche powietrze. Starce Rowleya są bardzo często hodowane jako rośliny wiszące – ich pędy (nazywane czasem „sznurami pereł”) tworzą wtedy malowniczą kaskadę „wylewającą się” poza krawędź doniczek. Pędy te można też układać w specjalnych pojemnikach, tworząc zwarte bryły liści lub zaplatać wokół wbitych w ziemię wsporników. Domowe rośliny doniczkowe cieniolubne Wbrew temu, co mogłaby sugerować ich nazwa, rośliny doniczkowe z tej grupy nie powinny rosnąć w zupełnym cieniu – jak każda roślina potrzebują do rozwoju światła. W ich przypadku będzie to jednak światło mocno rozproszone, jakie można znaleźć na stanowiskach w półcieniu. Najpopularniejsze kwiaty do domu z tej grupy to: 1. Skrzydłokwiat (Spathiphyllum) Bez wątpienia jedna z najpopularniejszych egzotycznych roślin domowych, wytwarzająca bujne liście i subtelne kwiatostany z charakterystyczną białą osłonką. Bardzo dobrze oczyszcza powietrze, przez co jest wręcz idealną rośliną doniczkową do sypialni. Bardzo dobrze będzie się też czuł w łazienkach i kuchniach. 2. Kalatea (Calathea) Roślina doniczkowa wytwarzająca ciemnozielone liście z wielobarwnymi, promieniście ułożonymi smugami, które na noc ustawiają się niemal pionowo. Przypominają przez to trochę ręce złożone do modlitwy, skąd bierze się angielska nazwa tej rośliny (praying plant, czyli „modląca się roślina”). Niestety jej piękno ma swoją cenę – kalatea jest wymagającą rośliną, potrzebującą dużej wilgotności w powietrzu. W naszym klimacie warunki te mogą być trudne do zapewnienia, zwłaszcza zimą, dlatego też najlepiej wstawiać ten kwiat doniczkowy w widnych łazienkach. 3. Monstera (Monstera) Bardzo popularna w domach, biurach i budynkach użyteczności publicznej roślina o bardzo charakterystycznych, dziurawych liściach. Najpopularniejsze z nich są monstery dziurawe (Monstera deliciosa) i ich odmiana „Variegata” o przebarwiających się na biało liściach (która swoją drogą robi ostatnio furorę na Instagramie). Kolejnym popularnym gatunkiem są przedstawiciele monstery Adansona (Monstera adansonii), której liście mają malownicze wycięcia na brzegach. Największe wrażenie robią jednak monstery perforowane (Monstera obliqua), których dziury ulokowane są w środku blaszek liściowych. 4. Storczyki Jedna z najliczniejszych rodzin wśród roślin okrytozalążkowych – należy do niej ponad 20 tys. różnych gatunków. Większość z nich wytwarza barwne kwiaty i czuje się najlepiej w łagodnym, rozproszonym świetle z dużą ilością cienia. Nadają się świetnie zarówno jako element uzupełniający aranżację z innych roślin, jak i jedyna ozdoba w minimalistycznych wystrojach. Najbardziej popularne będą tutaj oczywiście storczyki (Phalaenopsis), ale często wybiera się też te z rodzaju Cymbidium, wytwarzające pokaźne kwiaty i długie zielone liście. Pięknie prezentują się też wysokie storczyki z rodzaju Epidendrum o gęstych kwiatostanach złożonych z licznych małych kwiatów, przypominające bratki storczyki z rodzaju Mitoniopsis, czy zwiewne motylniki (Oncidium). 5. Paprocie Choć na jakiś czas wyszły z mody, paprocie wracają szybko do łask nawet w najmodniejszych mieszkaniach. Preferują one stanowiska cieniste z wilgotnym powietrzem. Bardzo ważne jest, aby nie przestawiać raz zaaklimatyzowanej paproci – w przeciwnym razie zmarnieje. Co prawda nie mamy tutaj aż tak szerokiego wyboru, jak w przypadku storczyków, ale i tak mamy dość spore pole manewru: poczynając od klasyki – Nephrolepis exaltata (nefrolepis wyniosły) – przez mały niekropień (Adiantum raddianum) i zanokcicę gniazdową (Asplenium nidus), po płasklę łosiorogą (Platycerium bifurcatum), czyli tzw. trofeum ogrodnika. Paprotki sprawdzają się świetnie w sypialniach, gdzie pełnią funkcję nawilżaczy powietrza oraz w widnych łazienkach, chłonąc wilgoć z powstającej w trakcie kąpieli pary wodnej. Duże rośliny doniczkowe Sprawdzają się świetnie zarówno jako tło dla bardziej kolorowych, mniejszych okazów, jak i w minimalistycznych wystrojach. Ponadto kilka dużych osobników w jednym miejscu nada pokojowi przytulności i da wrażenie bezpieczeństwa. 1. Palmy Nadają się idealnie do dużych, bardzo ciepłych i słonecznych pomieszczeń. Często wybór pada np. na pierzastą palmę kokosową (Cocos nucifera), waszyngtonię (Washingtonia) o wachlarzowatych, lśniących liściach, smukłą kencję (Howea forsteriana) lub arekę (Areca). 2. Begonia plamista/koralowa (Begonia maculata) Niezwykle popularna (także na Instagramie) ze względu na swoje asymetryczne, pokryte białymi plamkami liście o głębokim zielonym kolorze. Zachwyca również swoimi wspaniałymi, czerwonymi lub białymi, groniastymi kwiatostanami. Ogólnie jest dość prosta w uprawie, choć zapewnienie jej odpowiedniej wilgotności powietrza może być problematyczne, ponieważ nie toleruje zraszania. 3. Filodendron (Philodendron) Najczęściej spotykane kwiaty doniczkowe z tego rodzaju pochodzą z gatunku filodendron pnący (Philodendron scandens), głównie ze względu na łatwą uprawę i szybki wzrost. Niewielkie sercowate liście tej rośliny prezentują się bardzo dobrze na drewnianych kratkach lub palikach. Pod względem wizualnym znacznie ciekawsze są jednak: filodendron postrzępiony (Philodendron pedatum) o przykuwających uwagę powycinanych liściach i filodendron czerwieniejący (Philodendron erubescens), biorący swą nazwę od bordowych pędów. Za najcenniejsze odmiany tego ostatniego uważa się „Burgundy” o głęboko czerwonych liściach oraz „Pink Princess” wybarwiająca je na różowo. 4. Figowiec (Ficus) Najbardziej znanym gatunkiem z tego rodzaju, który większość osób kojarzy zapewne z domem babci, jest figowiec Benjamina (Ficus benjamina) o owalnych, zaostrzonych na końcach liściach i wiotkich gałązkach. Dla osób wolących coś bardziej fantazyjnego lepszym wyborem będzie figowiec sprężysty (Ficus elastica) o dużych, zielonych lub pstrokatych liściach. Warta uwagi jest szczególnie jego odmiana „Abidjan”, której liście z wierzchu przyjmują bardzo ciemną (prawie czarną) zieloną barwę, a od spodu barwią się na brunatno. Warto też zwrócić uwagę na figowiec lirolistny (Ficus lyrata), którego liście do złudzenia przypominają te rodzimego dębu. 5. Zakleśń/alokazja (Alocasia) Choć bez wątpienia nie jest to najwyższa z roślin doniczkowych (rośnie do wysokości maksymalnie 100 cm), zdecydowanie nadrabia to pokrojem – krzewi się bujnie i rozłożyście. Ma to jednak swoje konsekwencje – jej liście są na tyle wielkie i ciężkie, że trzeba ją corocznie przesadzać. Warto jednak podjąć się wyzwania jej uprawy, gdyż te ciemnozielone liście z szerokim, białym żyłkowaniem są piękną ozdobą. Alokazja lubi dużą wilgotność w powietrzu i wysokie temperatury. Będzie zatem świetną ozdobą kuchni lub łazienki z dużym oknem, gdzie znajdzie idealne warunki. Podsumowanie Zaprezentowane tutaj kwiaty doniczkowe to oczywiście tylko wstęp do roślin doniczkowych, które można z powodzeniem hodować w domu. Bardzo częstym wyborem są również przedstawiciele gatunków takich jak dracena obrzeżona, kroton domowy czy zamiokulkas zamiolistny. Zarówno rośliny zielone, jak i kwiaty doniczkowe domowe stanowią świetne elementy dekoracyjne, posiadające przy okazji korzystne właściwości. Fakt, niektóre z nich wymagają nieco więcej pracy i samo regularne podlewanie nie wystarczy do ich prawidłowego wzrostu. Jest to jednak w pełni opłacalny wysiłek – nic tak nie cieszy, jak własnoręcznie doprowadzona do zakwitnięcia roślina, zwłaszcza gdy kwitnie ona rzadko. Trzeba jednak pamiętać, żeby wybierając roślinę do domu wziąć pod uwagę jej potencjalne właściwości alergenne.